Hoe kunnen kleinschalige woonvormen bijdragen aan een vitaal platteland? Die vraag staat net als in andere plattelandsregio’s steeds vaker centraal op het Limburgse platteland. Met de vergrijzing groeit de behoefte aan levensloopbestendige woningen en zorg dichtbij huis. Ook mensen met een beperking kunnen baat hebben bij kleinschalige woonvormen. Maar hoe organiseer je dat? En wat kunnen we leren van andere landen? In het kader van het Erasmus-project ‘Samen Sterk Thuis Wonen’ trok een groep adviseurs van Vereniging Kleine Kernen Limburg (VKKL), samen met partners van Katalys en Hogeschool Zuyd, naar Oostenrijk om inspiratie op te doen.
Over de grens kijken: waarom?
“We weten vaak weinig over hoe het net over de grens geregeld is, terwijl we vaak met dezelfde of vergelijkbare uitdagingen te maken hebben,” vertelt Ralph Tangelder, coördinator bij VKKL. “Dit is al de vierde keer dat we naar het buitenland gaan met een Erasmus+ project. Het is ontzettend waardevol om te zien hoe collega’s het daar aanpakken: hoe werken ze samen met inwoners? Wat is de rol van de gemeente? En hoe maken ze het financieel haalbaar?”
VKKL bouwde de afgelopen jaren een sterk internationaal netwerk op via Erasmus-samenwerkingen met België, Duitsland, Oostenrijk en Italië. “Wat begon met een toevallig contact over verduurzaming van dorpshuizen, groeide uit tot een jaarlijks terugkerende activiteit binnen de samenwerkende partijen in Limburg. Inmiddels zijn we geaccrediteerd door Erasmus waardoor er extra gelden vrijgekomen zijn om dit soort projecten te doen en betrokken partijen te verrijken met nieuwe inzichten.”
Leren van Oostenrijkse woonconcepten
In Oostenrijk maakten de adviseurs kennis met het concept ‘Wohnen mit Service’: zelfstandig wonen in een collectieve setting met zorg op afroep. “Je ziet hier dat ze het niet alleen over stenen hebben, maar echt kijken naar de gemeenschap eromheen. Hoe zorg je dat ouderen verbonden blijven met hun dorp en een actieve rol blijven spelen? Dat is inspirerend,” zegt Tangelder.
Een van de hoogtepunten was het bezoek aan een voormalige ‘Gasthof’ en een carréboerderij, waarbij deze laatste inmiddels omgebouwd is tot een modern wooncomplex voor ouderen. “Dit soort plekken behouden hun sociale functie en blijven een ontmoetingsplek voor het dorp. Dat zien we in Limburg ook steeds vaker: herbestemming van bestaande gebouwen om wonen en zorg te combineren.”
Samenwerking als sleutel tot succes
Naast de inhoudelijke lessen, versterkte de studiereis ook de samenwerking tussen de deelnemers. “Zo’n reis is teambuilding met impact. We leren niet alleen van Oostenrijk, maar ook van elkaar. Het helpt ons om nieuwe ideeën mee terug te nemen en, soms in aangepaste vorm, in Limburg toe te passen.”
Voor VKKL is Europese samenwerking niet alleen een kans om kennis op te doen, maar ook om zelf bij te dragen aan innovatieve oplossingen. “We willen procesbegeleiders opleiden die in Limburg met wooninitiatieven aan de slag kunnen. Daarnaast kunnen we experimenteren met methodieken uit het buitenland en kijken wat hier werkt.”
Van Oostenrijk naar Limburg
De reis naar Oostenrijk smaakt naar meer. In september ontvangen de VKKL-adviseurs hun Europese partners in Limburg. “Dan laten wij zien hoe dorpen in Limburg zelf werken aan wonen en zorg. We willen laten zien hoe inwoners collectieve woonvormen realiseren en wat we hier al bereikt hebben.”
Meedoen aan een Europees project kan een drempel lijken, maar Tangelder ziet vooral kansen. “Het vraagt tijd en energie, maar het levert zoveel op: nieuwe inzichten, waardevolle netwerken en concrete handvatten voor projecten in je eigen regio. Wil je hiermee aan de slag? Dan zijn er via LVKK, Erasmus+ en ERCA volop mogelijkheden om in te stappen. Alles begint met een heldere visie en de wil om samen te werken.”
Meer weten?
Neem contact op met Ralph Tangelder via r.tangelder@vkkl.nl kijk op www.vkkl.nl voor meer info over het werkbezoek kijk op de website van de VKKL of lees meer over het Erasmus+ programma op; Home – Erasmus+
