Jongeren verlaten hun dorp, maar niet uit vrije wil

In gesprek met jongeren in Tzum

Recent waren we in Tzum, Friesland. Om met Siebrich (23), Anke (20) en Annerigt (24) te praten over wat het betekent om jong te zijn in een dorp. Over hoe zij en andere jonge mensen actief zijn in het dorp. Over welke problemen zij tegenkomen. En over wat de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen (LVKK) kan doen om daar aandacht aan te geven. Het werd een prachtig gesprek.

De drie jonge vrouwen spelen allemaal in het vrouwenelftal van VV Tzum. En zijn ook actief bij de voetbalclub. Siebrich en Annerigt zitten allebei in het bestuur van de voetbalclub. Je inzetten voor je dorp is voor hen niet meer dan normaal. Ze zijn zo grootgebracht. Of, zoals de moeder van Siebrich haar al leerde: ‘Je woont in Tzum, dus je moet wat doen.’ Die verbondenheid maakt het dorp ook zo belangrijk voor de jonge vrouwen. Zij willen alle drie in Tzum blijven wonen, vanwege de saamhorigheid, het ons-kent-ons gevoel en de nabijheid van vrienden en familie.

Toch zijn er ook problemen. De voorzieningen in het dorp staan onder druk. Winkels zijn aan het verdwijnen, de bereikbaarheid met het OV is bijna helemaal verdwenen en er is steeds minder te doen voor jongeren tussen de 14 en 20 jaar oud. Het gevoel leeft dat ook de gemeente hier weinig aandacht voor heeft. En zich meer richt op de grotere plaats Franeker. Ondertussen haken ook steeds meer mensen af als vrijwilliger. Juist ook jonge mensen. Door drukte, gebrek aan motivatie, of omdat je ook niet altijd wordt gewaardeerd voor je inzet. Siebrich, Anke en Annerigt maken zich er zorgen over dat steeds minder mensen iets voor Tzum willen doen.

Het grootste probleem in Tzum is dat het heel moeilijk is om er een huis te vinden. De jonge vrouwen willen heel graag in het dorp blijven wonen, net als veel van hun vrienden en vriendinnen. Maar dit is voor veel van hun generatiegenoten moeilijk. De weinige huizen die te koop komen, zijn vaak groot en duur. Regelmatig worden ze gekocht door oudere mensen die van buitenaf komen. Er is weinig huur, terwijl dit juist voor jongeren een kans biedt om te blijven. En er zijn ook geen nieuwbouwplannen. Hierdoor dreigt een grote groep jonge mensen het dorp te verlaten. Of zij hebben dit de laatste jaren al gedaan. Dat raakt ook de leefbaarheid van het dorp.

De opdracht aan de LVKK was dan ook duidelijk: help ons om deze problemen te agenderen. Zet je in om meer betaalbare woningen in kleine kernen te laten bouwen. Om problemen voor vrijwilligers weg te nemen. Om de voordelen van vrijwilligerswerk te laten zien. Juist ook aan jonge mensen. En voor beter openbaar vervoer op het platteland. Daar gaan wij de komende tijd mee aan de slag.

De LVKK is bezig met een jongerenproject. Tot en met januari 2025 gaan wij in gesprek met jonge dorpsbewoners in heel Nederland. Om hun leefwereld, problemen en betrokkenheid bij het dorp in beeld te brengen. De aftrap was in Tzum! Heb je vragen over het jongerenproject, neem dan contact op met Maarten Koreman (0657680670 / mkoreman@lvkk.nl)

Lees meer in de media;